Atrakcje turystyczne Wielkopolska, turystyka Wielkopolska, imprezy, szlaki, aktywny wypoczynek

Sercem wielkopolski jest dzisiaj Poznań, ale nieopodal jest także wiele innych miejsc, które odegrały w dziejach Polski ważną rolę. Z historią regionu związanych jest wiele ciekawostek, dzięki czemu wielkopolska może zaoferować turystom różnorodne atrakcje.

Poznań jest jednym z największych miast Polski. Wizytówką miasta jest jego rynek, na którym już od czasów średniowiecznych koncentruje się życie. Kiedy w XVI wieku przygotowywano się do prezentacji nowego zegara na wieży ratuszowej, dwa koziołki przeznaczone na towarzyszącą temu wydarzeniu ucztę uciekły do ratusza. Wybiegły na gzyms przed nowo odsłoniętym zegarem i ukazały się zgromadzonym mieszkańcom. Na pamiątkę tego burmistrz kazał wyposażyć zegar z specjalny mechanizm z koziołkami. Dziś dwa sympatyczne koziołki ukazują się codziennie w południe i są główną atrakcją miasta. Sam gmach ratusza jest jednym z najpiękniejszych budowli renesansowych w Polsce. W środku mieści się Muzeum Historii Miasta Poznania, zwiedzić można gotyckie piwnice oraz liczne sale, w tym Wielką Sień z fantastycznymi malowidłami. Przed ratuszem znajduje się pręgierz, będący kolumienką, zwieńczoną posągiem rycerza w zbroi. Przy rynku stoi szereg wąskich, kolorowych, dwupiętrowych kamieniczek zwanych domkami budniczymi. Ich tradycja sięga średniowiecza, kiedy w stojących na ich miejscach o podobnym kształcie drewnianych budach sprzedawano wędzone śledzie, sól i powrozy oraz wiele innych towarów. W pozostałych kamienicach mieszkali najzamożniejsi lekarze, aptekarze i złotnicy. Dziś wokół rynku znajduje się wiele restauracji i kawiarenek, z których do późnych godzin podziwiać można Stare Miasto. Poznań jest tak różnorodnym miastem, ma tak wiele zabytków, że nie sposób wszystkich wymienić. Z pewnością za to warto wspomnieć jeszcze o Ostrowie Tumskim (zespół architektury gotyckiej i barokowej), Wzgórzu św. Wojciecha (gdzie męczennik wygłosił kazanie przed wyprawą misyjną do Prus) i Jeziorze Maltańskim. Jest to sztuczny zbiornik wodny, popularne miejsce wypoczynku i rekreacji. Co roku odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Malta".

Kalisz jest drugim co do wielkości miastem regionu. Uważa się go za najstarsze polskie miasto, ponieważ posiada najstarszy rodowód pisany. Słowo Calisia pojawiło się w dziele Ptolemeusza "Geografia" z II w n.e. Kalisz szczyci się licznymi zabytkowymi budowlami sakralnymi, ładnym rynkiem wraz z okazałym ratuszem oraz ciekawym rezerwatem archeologicznym.

Gniezno to pierwsza stolica Polski pełniąca tą funkcję do 1038 roku. Mieszkali tu nawet przodkowie Mieszka I. Gniezno zostało wg legendy założone przez Lecha i było grodem wzniesionym na siedmiu wzgórzach, między trzema jeziorami. Miasto zasłynęło z odwiedzin cesarza Niemiec Ottona III oraz z utworzenia tu pierwszego arcybiskupstwa w Polsce. Turyści zmierzają przede wszystkim w stronę Archikatedry Wniebowzięcia NMP wzniesionej na Wzgórzu Lecha, gdzie koronowano Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski oraz złożono ciało św. Wojciecha. Sarkofag z relikwiami męczennika znajduje się w prezbiterium. Katedra słynie również z Drzwi Gnieźnieńskich, odlanych w brązie i będących cennym zabytkiem romańskim. Przedstawiono na nich sceny z życia św. Wojciecha. Stolicę przeniósł do Krakowa Kazimierz Odnowiciel, gdy Brzetysław I zniszczył gród i okradł katedrę.

Na zachód od Gniezna znajduje się Lednicki Park Krajobrazowy. W jego obrębie znajduje się jezioro Lednica i wyspa, na której odkryto ślady wczesnośredniowiecznego grodu. Jest bardzo prawdopodobne że Mieszko I, przyjął tu chrzest. Na Ostrowie Lednickim utworzono rezerwat archeologiczno-historyczny. Zobaczyć tu można jedną z najstarszych chrzcielnic. W pobliżu znajduje się też Wielkopolski Park Etnograficzny – jeden z największych skansenów w Polsce, w którym zgromadzono oryginalne budynki z okolicznych miejscowości i urządzono w nich warsztaty rzemieślnicze.

Biskupin to najbardziej znany w Polsce rezerwat archeologiczny. Odkryto tu szczątki osady z czasów łużyckich datowane na XIV – V w p.n.e. Dziś osada jest zrekonstruowana: otacza ją wysoki mur z drewnianych bali, w środku którego ustawione są długie drewniane budynki. Co roku, w trzecim tygodniu września odbywa się tu festiwal, podczas którego prezentowanych jest wiele zwyczajów i ciekawostek życia codziennego w tamtych zamierzchłych czasach. Atrakcją okolicy jest też przejazd koleją wąskotorową z końca XIX wieku. W pobliskiej Wenecji znajduje się Muzeum Kolei Wąskotorowej. Warto skusić się na podróż pośród jezior, łąk by podziwiać w ten dość nietypowy sposób malownicze krajobrazy Wielkopolski.

Konin to miasto głównie przemysłowe, w którym wydobywa się węgiel brunatny. Wydawać się może mało ciekawe, ale sam widok na potężną kopalnię odkrywkową jest niesamowity i warty zobaczenia. W Koninie znajduje się też najstarszy znak drogowy w Polsce, z XII wieku – należy go szukać na placu przy kościele św. Bartłomieja. Niedaleko Konina znajduje się niewielka miejscowość z monumentalną budowlą. W Licheniu mieści się największa w Polsce i jedna z największych na świecie świątyń. Licheńska bazylika jest popularnym centrum pielgrzymkowym. Obok gigantycznej bryły kościoła wznosi się wysoka wieża – dzwonnica i równocześnie wyśmienity punkt widokowy.

Atrakcją Wielkopolski jest Rogalin, w którym znajduje się barokowo-klasycystyczna rezydencja Raczyńskich herbu Nałęcz. Wzniesiona została na planie podkowy a przylega do niej francuski ogród. W pałacu urządzono muzeum wnętrz. Rogalin słynie jednak z największego w Europie skupiska dębów. Rośnie ich tu niemal 1,5 tysiąca. Szczególnie wyróżniają się trzy najokazalsze, którym nadano legendarne imiona: Lech, Czech i Rus.

Najsłynniejszy zespół zamkowy w Wielkopolsce zobaczyć można w Kórniku. Składają się na niego zamek, oficyny i ogród. W muzeum zamkowym podziwiać można m. in. dawne meble, rzeźby, obrazy, militaria. W Kórniku mieści się też arboretum, największe i najstarsze w Polsce. Warto tu zaglądnąć chociażby po to, aby zobaczyć gruszę wierzbolistną. Może gruszki faktycznie rosną na wierzbie?

Sanktuarium Maryjne w Licheniu, to imponujący kompleks sakralny, którego centrum stanowi wizerunek Matki Bożej. Jego pochodzenie jest nieznane. Wiemy jedynie, iż tajemniczy artysta namalował go na modrzewiowej desce w drugiej połowie XVIII w.

Przedstawiona na obrazie Matka Boska jest zatroskana, z białym orłem w koronie na piersiach. Otula ją złota szata z ornamentami roślinno – kwiatowymi, wysadzana rozetkami z ozdobnych kamieni, z brzegami przyozdobionymi symbolami męki Pańskiej. Nad głową Maryi zawisły dwa anioły, które unoszą koronę. Druga korona pojawiła się na obrazie 15 sierpnia 1967 roku, za sprawą przedstawicieli Episkopatu Polski, na czele z Prymasem Tysiąclecia ks. kardynałem Stefanem Wyszyńskim. Koronacja była pośrednim uznaniem objawień przez władzę kościelną.

Dzieje wizerunku Matki Bożej Licheńskiej sięgają czasów napoleońskich. Wtedy to polskiemu żołnierzowi, Tomaszowi Kłossowskiemu, rannemu w bitwie narodów pod Lipskiem (1813 rok) ukazała się Maryja Panna. Ocaliła go od śmierci i poprosiła, aby udał się na poszukiwania obrazu, który najcelniej oddaje jej prawdziwy wygląd. Po powrocie do Polski, żołnierz spełnił swoje zobowiązanie i zawiesił wizerunek w lesie grąblińskim. Przy obrazie modlił się pasterz Mikołaj Sikatka, który w 1850 roku również kilkakrotnie dostąpił objawień. Matka Boska wzywała do pokuty i prosiła o modlitwę, przepowiadając jednocześnie wojny i epidemię cholery. Jednocześnie zapowiedziała, iż jej wizerunek będzie wsparciem w trudnych chwilach. Sprawdziło się to dwa lata później, kiedy wybuchła epidemia cholery. Obraz zasłynął wówczas z cudów. We wrześniu 1852 roku wizerunek przeniesiono do kościoła parafialnego w Licheniu, a kiedy tylko pozwoliła na to sytuacja polityczna w Polsce, 1994 roku rozpoczęto budowę Sanktuarium. Było to spełnienie życzenia Matki Boskiej, które wyraziła podczas objawień. Cudowny Obraz Matki Bożej Licheńskiej umieszczono w ołtarzu głównych bazyliki mniejszej 2 lipca 2006 roku.

Bazylikę zbudowano na planie krzyża. Składa się ona z części głównej, dzwonnicy, wieży oraz trzech okazałych portyków. Do świątyni prowadzą 33 stopnie, symbolizujące długość życia Chrystusa. Jej wnętrze pełne jest wspaniałych dekoracji i rzeźb. Na uwagę zasługują też liczne kaplice, poświęcone świętym i błogosławionym. Dumą świątyni są również imponujące organy oraz dzwon Marii Bogurodzicy – największy w Polsce i trzeci pod tym względem w Europie

Czy wiesz, że Sanktuarium Maryjne w Licheniu – największa polska świątynia – powstała wyłącznie dzięki ofiarności pielgrzymów? Budowa nie była wspierana przez bogatych sponsorów, czy dotacje Watykanu i rządu. Efekt wspólnych starań ofiarodawców i twórców kompleksu, zadziwia wszystkich odwiedzających.

Sanktuarium Maryjne w Licheniu to jeden z najpopularniejszych celów pielgrzymkowych w Polsce. Rocznie przybywa tutaj około 1,5 miliona gości. Wielu z nich to osoby, dla których wizyta jest ostatnią nadzieją w chorobie, cierpieniu i kłopotach. Na terenie Sanktuarium na pielgrzymów czeka wiele miejsc, gdzie można się wyciszyć i oddać modlitwie. Jednym z najciekawszych jest Golgota – otoczona roślinnością, 25 metrowa kamienna góra, która wznosi się w centrum Sanktuarium. Na jej szczycie umieszczono krzyż oraz postacie Matki Bożej i św. Jana. Znajdują się tutaj również stacje Drogi Krzyżowej, a także rzeźby i płaskorzeźby nawiązujące do scen biblijnych. Ważnym punktem dla każdego pielgrzyma jest również uzdrawiające źródło. Wiele osób zapewnia, iż wyzdrowiało po skosztowaniu jego wody. Wszystkie cuda których doświadczyli tutaj pielgrzymi, zapisane są w „Księdze Łask”. Innym świadectwem niezwykłych wydarzeń jakie miały tu miejsce są wota i wotywne tabliczki umieszczone na ścianie kościoła św. Doroty, który był pierwszą świątynią pierwotną Sanktuarium.

Kultem otoczony jest również las grąbliński, gdzie miały miejsce objawienia. Stanowi on początek Szlaku Maryjnego, prowadzącego do Sanktuarium. Las otoczony jest wysokim, kamiennym murem, w którym znajduje się brama z figurą Matki Bożej i aniołów. Wzdłuż ścieżek grąblińskiego lasku wzniesiono kapliczki Drogi Krzyżowej, a jego centralną część zajmuje kaplica z czerwonej cegły, ze strzelistą wieżyczką oraz drewnianym zadaszeniem nad ołtarzem polowym. Za murem znajduje się jeszcze jedna kaplica, zbudowana w 1991 roku, a w niej kamienna płyta z odciśniętymi śladami stóp. Choć to tylko symbol objawienia Matki Bożej pasterzowi Mikołajowi Sikatce, wielu ludzi traktuje ją jak świętą relikwię.

Kiedy w 1933 roku wiejski nauczyciel Walenty Szwajcer znalazł dziwne drewniane pale wystające z wody, nie przypuszczał zapewne, że bierze udział w jednym z najważniejszych odkryć archeologicznych w środkowej Europie. Biskupiński gród, który był skryty pod woda i torfem przez prawie 3 tysiące lat, stał się skarbnicą wiedzy o życiu ówczesnych ludzi.

Badania Biskupina były przełomowe nie tylko pod względem ilości zdobytych wiadomości o osadach starożytnych, ale również pod względem rozwoju metodologii badań archeologicznych. Po raz pierwszy zastosowano tutaj badania paleoekologiczne, archeologię eksperymentalną oraz lotniczą. Z uwagi na unikalność grodu w Biskupinie w skali europejskiej, zastosowano tutaj jedyny w Polsce program długoterminowej konserwacji. Polega on na utrzymywaniu wysokiego poziomu wód w jeziorze otaczającym stanowisko oraz kontrolowanie parametrów środowiska mających wpływ na zachowanie oryginalnego materału, z którego zbudowana jest osada.

Szczegółowe badania wykazały, iż gród w Biskupinie został wzniesiony zimą 738 roku p. n. e., przez przedstawicieli kultury łużyckiej, trwającej od środkowej epoki brązu (ok. XIV wiek p. n. e.) po wczesną epokę żelaza (ok. V wieku p. n. e.). Przy budowie osiedla o powierzchni ok. 2 ha, wykorzystano naturalne cechy obronne terenu – wyspę oblaną wodami Jeziora Biskupińskiego. Osadę zamieszkiwało przez okres 150 lat od 800 – 1000 osób. Składała się ona ze 106 domostw, ulic wyłożonych drewnem i otoczona była falochronem oraz drewniano – ziemnym wałem z bramą wjazdową.

Czy wiesz, że do dziś nie wiadomo, z jakiego powodu przedstawiciele kultury łużyckiej wznosili osady o zabudowie wewnętrznej? Co sprawiało, że ludność rolnicza osiedlała się w grodzie otoczonym wodą lub terenami podmokłymi? Przypuszcza się, iż istnieją trzy powody tego zaskakującego zjawiska: obawa przed innymi ludami koczowniczymi, konflikty wewnątrzplemienne i chęć naśladowania miast greckich, których formuła była znana na tych terenach w wyniku handlu dalekosiężnego kolonii greckich. Nadal nie mamy również pewności, jakie wydarzenia doprowadziły do upadku Biskupina.

Spacerując po Biskupinie, możemy wyobrazić sobie jak wyglądało życie tutejszych mieszkańców, dzięki wspaniałej rekonstrukcji, która jest uaktualniana zgodnie z najnowszymi wynikami badań. Oprócz rekonstrukcji możemy odwiedzić tu muzeum, w którym odbywają się interesujące lekcje muzealne z elementami zajęć praktycznych, np. tkactwa czy łucznictwa. Ogromną zaletą muzeum jest możliwość skorzystania z przewodnika multimedialnego, który pozwala na indywidualne zwiedzanie wystawy i rezerwatu. Każdego roku, w trzecim tygodniu września w Biskupinie odbywa się największy festiwal archeologiczny w Europie, podczas którego odbywają się prezentacje eksperymentalne i pokazy odtwórcze. Oprócz festiwalu głównego, organizowane są tutaj również inne atrakcyjne imprezy plenerowe, np. „Biskupiński Turniej Łuczniczy” czy też „Weekend z Satyrykami”.

Gród biskupiński warto obejrzeć z perspektywy jeziora, podczas rejsu statkiem pasażerskim o nazwie "Diabeł Wenecki", którego przystań położona jest u nasady półwyspu, który zajmuje rezerwat. Dużą przyjemnością jest również 40-minutowa podróż kolejką wąskotorową ze Żnina do Biskupina, podczas której mijamy słynną, polską Wenecję, w której znajduje się Muzeum Kolejki Wąskotorowej. Jest to największy tego typu skansen na terenie Europy.

Warto podkreślić, iż Biskupin jest laureatem nagrody Europa Nostra, będącej odpowiednikiem Nobla w dziedzinie kultury i muzealnictwa. Oprócz Biskupina, o to prestiżowe wyróżnienie ubiegało się 158 podobnych inicjatyw z krajów Unii Europejskiej.

Największą popularnością wśród ofert biur podróży proponujących wyjazdy do Francji cieszy się program łączący zwiedzanie Paryża i zamków nad Loarą. Te imponujące budowle, o baśniowej architekturze i urokliwym położeniu urzekają turystów z całego świata. My jednak nie musimy jechać aż do Francji, by móc podziwiać twierdze o opisanym charakterze. Wystarczy wybrać się do Gołuchowa w Wielkopolsce, gdzie na niewysokiej skarpie opływanej przez rzeczkę Trzemną, wznosi się Zamek Izabelli Działyńskiej.

Historia Zamku zaczyna się około 1560 roku, kiedy w Gołuchowie powstał murowany gród obronny. Budowla pierwotnie o charakterze gotyckiej warowni zyskała renesansową szatę za sprawą rodziny Leszczyńskich, którzy nabyli majątek w 1507 roku. Obiekt został również przez nich rozbudowany – zyskał trzy skrzydła oraz arkadowy dziedziniec. Zadbano również o modne i stylowe wyposażenie wnętrz. W latach późniejszych Zamek często zmieniał właścicieli, w wyniku czego podupadł. Jego los odmienił się w 1853 roku, kiedy przejął go Tytus Działyński z Kórnika. Ruszyły wówczas prace remontowe i przebudowa, które nadzorowali również syn Tytusa – Jan i jego żona Izabella. Budowli nadano charakter renesansu francuskiego, zabudowania folwarczne przemodelowano, a angielski park krajobrazowy powiększono do blisko 60 ha. Autorem ostatecznego projektu nowego Zamku był Francuz, Maurycy August Ouradou, który prawdopodobnie zainsprował się architekturą budowli nad Loarą.

Izabella Działyńska urządziła w gołuchowskim Zamku jedno z największych, prywatnych muzeów w przedwojennej Europie. Zgromadziła tutaj niezwykle cenne eksponaty, które przywoziła ze sobą z licznych podróży po Europie, Afryce Północnej i Ziemi Świętej. Oprócz waz pochodzenia greckiego, egipskiego, cypryjskiego, kartagińskiego i galijskiego, emalii limozyjskich, mebli oraz tkanin, znalazły się tutaj wartościowe grafiki, ryciny i obrazy. Niestety, burzliwe dzieje Wielkopolski odcisnęły swoje piętno również na gołuchowskich zbiorach, które uległy znacznemu uszczupleniu, szczególnie w wyniku rabunku hitlerowców. Obecnie jednak muzeum odzyskuje swoją dawną świetność – wiele eksponatów tutaj wraca i pojawiają się również nowe.

Czy wiesz, że Izabella Działyńska była wnuczką Izabeli z Flemingów Czartoryskiej – twórczyni pierwszego polskiego muzeum pamiątek narodowych? Po utracie niepodległości w 1796 r., Izabela Czartoryska postanowiła stworzyć „małą ojczyznę” w kompleksie parkowo – pałacowym w Puławach na Lubelszczyźnie. Choć zniknęły stąmtąd niemal wszystkie cenne eksponaty, do dziś jest to wyjątkowe miejsce dla polskiego muzealnictwa. Izabella Działyńska przejęła po swojej babce pasję i stworzyła równie wyjątkowe dzieło.

Obecnie w gołuchowskim Zamku mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, a na zwiedzających czeka pokaźna kolekcja umieszczona w następujących pomieszczeniach: sali waz antycznych, sali starożytności, sali muzealnej, sali polskiej, pokojach gotyckich, sypialni Księżnej Małgorzaty, bibliotece, sali portretu staropolskiego, pokoiku na baszcie, sali królewskiej, sali stołowej i kredensie. Wszystkie zabytki podzielone są według tematyki i wyróżniają się wybitną wartością artystyczną i historyczną.

Podobnie jak każda inna ważna rezydencja gołuchowski Zamek posiada zabudowania folwarczne i gospodarcze. Jeden z budynków zaadaptowano na Dom Pracy Twórczej Ośrodka Kultury Leśnej. W tutejszym Muzeum Leśnictwa można obejrzeć eksponaty zwierząt, sztukę ludową, szkło artystyczne, grafikę i malarstwo.

Będąc na gołuchowskim Zamku warto wybrać się na spacer po parku i arboretum. Rośnie tutaj mnóstwo egzotycznych drzew i krzewów, wśród których wiele zostało zasadzonych za czasów Izabelli Działyńskiej, m. in. świerki syberyjskie i kaukaskie, grecka jodła czy czerwony klon. Nie można również pominąć jedynego w Wielkopolsce stada żubrów przebywającego w najbliższej okolicy. Znajduje się tutaj również jezioro Gołuchowskie z przyjemną, piaszczystą plażą oraz głazem Św. Jadwigi, który według legendy zaznacza miejsce, gdzie zakopano skarb.

Warto wspomnieć, iż Zamek w Gołuchowie to bardzo popularny plan filmowy. Kręcono tu między innymi: Królową Bonę, Rycerzy i Rabusiów, Hrabinę Cosel, Akademię Pana Kleksa i ponad 50 innych filmów.