Wakacje 2024 podlaskie, weekend podlaskie, noclegi, kwatery

Województwo podlaskie obejmuje obszar charakteryzujący się niezliczonymi atrakcjami. Szczególnie wspaniała jest tutaj przyroda, do zachowania której przyczynił się stosunkowo niski pozom urbanizacji i uprzemysłowienia oraz ustanowienie wielu obszarów chronionych, w tym czterech parków narodowych: Wigierskiego, Biebrzańskiego, Narwiańskiego i Białowieskiego. Ponadto region Podlasia to obszar przenikania się wielu kultur i religii, co ma swój wydźwięk w różnorodności zabytków i zwyczajów, co czyni go wyjątkowo atrakcyjnym.

Białystok jest stolicą województwa podlaskiego. Od setek lat jest on miejscem, gdzie sąsiadują ze sobą ludzie różnych wyznań i narodowości. Różnorodna kultura mieszkańców Białegostoku promowana jest podczas wielu organizowanych tutaj imprez, m. in. marcowych Dni Kultury Kresowej i majowego Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej. Najcenniejszym zabytkiem Białegostoku jest zespół pałacowo-parkowy Branickich, często nazywanym Wersalem Podlasia. Rezydencja powstała w XVII w. w wyniku przebudowy XVI-wiecznego zamku przez architekta Tylmana z Gameren. Pierwszym mieszkańcem pałacu był ówczesny właściciel Białegostoku – hetman wielki koronny Jan Klemens Branicki. Obecnie zabytek jest siedzibą Akademii Muzycznej. Ciekawym miejscem jest oryginalny, trójkątny Rynek Tadeusza Kościuszki oraz wznoszący się przy nim najstarszy zabytek miasta – dawny kościół parafialny z 1621 r. z cennymi organami i pomnikiem Jana Klemensa Branickiego. Nad kościołem góruje neogotycka katedra z początku XX w. Warto również obejrzeć klasycystyczną cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy z lat 1843-46 posiadającą status katedry prawosławnej, modernistyczny kościół św. Rocha, browar w dzielnicy Dojlidy oraz Muzeum Wojska w którym znajduje się słynna Enigma – niemiecka maszyna szyfrująca z czasów II wojny światowej, której zasadę działania rozwiązali polscy kryptolodzy.

Augustów – znana miejscowość województwa podlaskiego to miasto sportów wodnych. Znajduje się tutaj pierwszy w Polsce wyciąg dla narciarzy wodnych (740 m długości). Odbywają się tu także Mistrzostwa Polski w Pływaniu na Byle Czym, a najważniejszym zabytkiem jest Kanał Augustowski – bezcenne i unikalne w skali europejskiej dzieło budownictwa wodnego i ważny, wodny szlak turystyczny. Przepłynięcie kajakiem tego 102 kilometrowego szlaku dostarcza wielu cudownych wrażeń, ponieważ przebiega przez malownicze tereny borów i jezior Puszczy Augustowskiej. Augustów jest również uzdrowiskiem, którego atutem jest leczniczy wpływ olejków eterycznych i fitocydów wydzielanych przez okoliczne drzewa iglaste. Leczy się tutaj choroby układu oddechowego, krążenia, reumatologiczne i narządów ruchu.

Osowiec – Twierdza to imponujący system fortyfikacji carskich z przełomu XIX i XX w., który nigdy nie został zdobyty w bezpośredniej walce. Zadaniem twierdzy była obrona zachodnich granic imperium rosyjskiego. Była ona jedną z 14 tego typu warowni między Niemnem a Wisłą.

Tykocin jest często nazywany perłą baroku i miastem dwóch kultur. Wnosi się tutaj druga co do wielkości w Polsce zabytkowa synagoga z XVII w. Uwagę przyciągają także ruiny zamku Zygmunta Augusta, cmentarz żydowski oraz barokowy kościół Świętej Trójcy z dwoma dzwonnicami połączonymi galeriami. Warto również wybrać się na urokliwy rynek, otoczony przez zabytkowe kamieniczki. Stoi na nim jeden z najstarszych pomników w kraju – pomnik Stefana Czarneckiego z lat 1761 – 63. Godny uwagi jest fakt, iż to właśnie w Tykocinie August II Mocny ustanowił Order Orła Białego. W miejscowości znajduje się restauracja żydowska, gdzie skosztować można tradycyjnych specjałów. Warto także wziąć udział w Sukkocie, czyli żydowskim Święcie Szałasów.

Pentowo to od 2001 r. Europejska Wioska Bociania. W tutejszym Dworku Pentowo nad Narwią, gdzie stoi szlachecki dwór i budynki gospodarcze osiedliło się kilkanaście bocianich par. Swoje gniazda uwiły na dachach, słupach i drzewach. Ptaki obserwować można z 12-metrowej „bocianiej” wieży.

W Wodziłkach można obejrzeć świątynię - molennę staroobrzędowców, czyli prawosławnej mniejszości wyznaniowej. Grupa ta z racji swoich odmiennych przekonań, musiała ukryć się przed prześladowaniami Rosjan na Suwalszczyźnie. W Wodziłkach staroobrzędowcy pojawili się w 1778 r. Do dziś zachowali odrębność etniczną, kultywując stare obrzędy, wiarę i język. Oprócz świątyni można obejrzeć także zabudowania gospodarcze oraz zażyć kąpieli w drewnianej bani.

Największą atrakcją Dowspudy jest Festiwal Kultury Celtyckiej organizowany w ostatnich dniach sierpnia. Podczas imprezy obejrzeć można nie tylko prezentacje muzyczne, ale również inne elementy kultury: taniec, stroje i ozdoby. Na scenie pojawiają się słynne zespoły folkowe oraz artyści amatorzy. W przerwach między korzystaniem z uroków festiwalu warto obejrzeć tutejszy neogotycki zespół pałacowy Michała Paca zbudowany w latach 1820 – 23.

W Sejnach znajduje się świątynia z XVII w. uważana za jedną z najwspanialszych polskich katedr. Do rozwoju miejscowości ponad 400 lat temu przyczyniło się osiedlenie tutaj zakonu dominikanów, który rozwinął tu rzemiosło, handel, budownictwo i szkolnictwo. Dominikanie wznieśli tu również imponujący klasztor.

Ciekawostką Puńska jest fakt, iż 80 % jego mieszkańców stanowią Litwini. Jest to jednocześnie najważniejszy ośrodek kultury litewskiej w Polsce, gdzie do dziś kultywowane są tradycje i język tej mniejszości narodowej. Funkcjonuje tutaj Dom Kultury Litewskiej, a przy nim zespoły folklorystyczne, skansen z zagrodą z XIX w. oraz Muzeum Regionalne. Każdego roku pod koniec czerwca w Puńsku odbywa się widowiskowe Święto Janinas.

Nowogród znany jest z jednego z najpiękniejszych skansenów w Polsce. Zlokalizowany jest on na skarpie Narwi, na wzgórzu Ziemowita. W skansenie podziwiać można tradycyjne budownictwo kurpiowskie, m. in. wiatrak paltrak, młyn wodny i kuźnię. Najstarszą część skansenu stanowi plac bartny z drzewami bartnymi i ulami kłodowymi. Znajduje się tutaj również karczma, gdzie serwowane są regionalne potrawy, m. in. piwo jałowcowe. W czerwcu w Nowogrodzie odbywają się dni Kultury Kurpiowskiej.

W Różanystoku znajduje się Sanktuarium Maryjne z Cudownym Obrazem Matki Boskiej. Świątynia została wzniesiona w XVII w. przez zakon dominikanów na wzór kościoła jezuickiego w Grodnie. Od 1918 r. kościół znajduje się pod opieką księży salezjanów. Najważniejsze święto miasta – rocznica koronacji obrazu Matki Boskiej obchodzone jest 28 czerwca. W tym dniu do Różanegostoku przybywają kilkutysięczne piesze pielgrzymki.

Sokółka, Bohotniki i Kruszyniany to miejsca gdzie od XVII w. żyli polscy Tatarzy którzy zachowali swoją tradycję i muzułmańską religię. Dużą atrakcją tych miejscowości są zielone meczety oraz mizary, czyli stare tatarskie cmentarze. Warto również zajrzeć do muzeum w Sokółce, gdzie można zobaczyć dekoracyjne tkaniny z wersetami z koranu. Przez miejscowości przebiega Szlak Tatarski (54 km).

Supraśl znany jest z bardzo ważnej imprezy kulturalnej – Uroczyska. Spotykają się wówczas artyści i ludzie zajmujący się sztuką. Ponadto w miasteczku znajdują się cenne zabytki – domy tkaczy z XIX w. oraz barokowy zespół klasztorny Bazylianów z XVII i XVIII w. otaczający piękną cerkiew. Supraśl od 2001 r. posiada status uzdrowiska, którego atutem są korzystne warunki klimatyczne oraz złoża leczniczej borowiny.

Do Osowicz warto pojechać, aby zobaczyć Białostockie Muzeum Wsi, prezentujący budownictwo i kulturę ludową z terenów Białostocczyzny. Znajduje się tutaj m. in. dwór z 1818 r. oraz drewniany wiatrak koźlak z 1838 r. Interesująca jest również wystawa „Biebrza i jej mieszkańcy na starej fotografii”.

W Ciechanowcu znajduje się jedno z najciekawszych w Polsce muzeów rolniczo-etnograficznych. Można obejrzeć tutaj unikalne eksponaty dotyczące techniki rolniczej, gospodarstwa domowego oraz hodowli zwierząt. W skansenie odtworzona została XIX-wieczna wieś z ogranicza mazowiecko-podlaskiego, z niezwykle wiernymi aranżacjami wnętrz nawiązującymi do pór roku.

Grabarka to ważne miejsce kultu i cel pielgrzymek. Góra ta od stuleci jest świętym miejscem prawosławia. Do tutejszej cerkwi Przemienienia Pańskiego każdego roku w maju przybywa kilka tysięcy pielgrzymów pozostawiających tu mnóstwo krzyży.

Największą atrakcją Drohiczyna jest zespół klasztorny z Katedrą Świętej Trójcy oraz ruiny średniowiecznego grodziska na wzgórzu.

Bielsk Podlaski słynie z dużej ilości zabytkowych cerkwi. Należy do nich cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy z XVI w. w której znajduje się cudowna ikona „Bogarodzica Odigitria” oraz cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny.

W Hajnówce nazywanej stolicą Puszczy Białowieskiej znajduje się ciekawy architektonicznie prawosławny Sobór Świętej Trójcy, gdzie odbywa się Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej. Warto wybrać na przejażdżkę starą, leśną kolejką wąskotorową przez puszczę do Topiła, Postołowa lub rezerwatu Lipiny.

Wigierski Park Narodowy to jeden z czterech najcenniejszych tego typu obszarów chronionych na terenie województwa podlaskiego. Charakterystycznymi elementami tutejszego krajobrazu są polodowcowe wzgórza i rozległe bory Puszczy Augustowskiej. Na obszarze parku znajduje się Jezioro Wigry – jedno z najgłębszych polskich jezior. Akwen jest bardzo atrakcyjny krajobrazowo – posiada rozczłonkowaną i stromą linię brzegową z licznymi zatoczkami i wąskimi półwyspami. Przez Jezioro Wigry przepływa Czarna Hańcza łącząca je z Kanałem Augustowskim. Tworzą one niezwykle interesujący i malowniczy szlak kajakowy. Warto wspomnieć, iż w maju nad Czarną Hańczą odbywają się zawody w wędkarstwie muchowym, natomiast zimą można spróbować wędkarstwa przeręblowego. Ciekawostką przyrodniczą Wigierskiego P. N. są suchary – małe śródleśne jeziorka ukryte w świerkowych lasach w pobliżu miejscowości Krzywe, będące pozostałością po wytopionych bryłach lodu pochodzących z lądolodu który pokrywał ten teren 12 tys. lat temu. Ich powierzchnia pokryta jest wyspami utworzonymi z mchów torfowców. Dobrze czują się tutaj bobry, będące symbolem parku. Do innych charakterystycznych przedstawicieli przyrody ożywionej należą owady gniazdujące w podłożach, dla których ustawiono specjalne konstrukcje wykonane z gliny, drewna i słomy. Ponad 200 tych przypominających ule budowli ma zastąpić naturalne środowisko gniazdowania owadów – gliniane zabudowania wsi suwalskiej, których jest coraz mniej. W Wigierskim P. N. żyje ogółem około 1700 gatunków zwierząt, w tym prawie 300 objętych ochroną. Wśród atrakcji kultury materialnej parku należy wymienić duży skansen w Krzywem, a także barokowy klasztor pokamedulski w wiosce Wigry, gdzie znajdują się eremy, czyli mnisze domki – pustelnie które obecnie funkcjonują jako hotele. Z uwagi na duże urozmaicenie terenu, Wigierski P. N. jest idealnym miejscem na aktywny wypoczynek dla piechurów i rowerzystów. Czeka tu na nich około 190 km znakowanych szlaków. Warto wybrać się tutaj również zimą, kiedy bardzo popularne jest tutaj narciarstwo biegowe. Dużą atrakcją jest także podróż kolejką wąskotorową wzdłuż Jeziora Wigry na trasie Płociczna – Tartak do Krusznika.

Biebrzański Park Narodowy został stworzony, aby chronić meandrującą dolinę Biebrzy wraz z naturalnymi obszarami bagiennymi, torfowiskami niskimi, przejściowymi i wysokimi oraz zwierzęta mające tam swoje naturalne środowisko. Jest to największy park narodowy w Polsce. W 1995 r. został objęty Konwencją Ramsarską o ochronie terenów wodno – błotnych. Biebrzański P. N. to prawdziwy raj dla ornitologów. Szczególnie interesujących obserwacji można dokonać wiosną, kiedy ptaki odbywają swoje gody. Wyjątkowo widowiskowe i barwne są tokowiska batalionów, które są symbolem parku. Podmokłe łąki, nadrzeczne rozlewiska i turzycowiska tworzą trzy położone obok siebie baseny Kotliny Biebrzańskiej o łącznej powierzchni ponad 120 km2. Szczególną atrakcją przyrodniczą jest tutaj rezerwat Czerwone Bagno, który był zalążkiem obecnego parku. Znajdują się tutaj największe mateczniki łosia, jedyne w Polsce miejsca gniazdowania orlika grubodziobego i rewiry wilczych watah. Aby ułatwić turystom zwiedzanie tego pięknego obszaru, w parku stworzono kilkanaście szlaków turystycznych o łącznej długości 504 km. Są tutaj również szlaki rowerowe, konne i wodne. Zbudowano też specjalne wieże obserwacyjne, skąd można podziwiać malowniczą panoramę parku.

Narwiański Park Narodowy często nazywany jest polską Amazonią, gdyż przepływająca tutaj Narew tworzy jedną z ostatnich w Europie, naturalnych, regularnie zalewanych dolin. Park obejmuje nieuregulowany odcinek górnej Narwi pomiędzy Surażem a Rzędzianami. Rzeka ta na odcinku 24 km tworzy labirynt wielu odnóg i starorzeczy. Sprzyjające warunki naturalne sprawiły, iż podziwiać tu można zbiorowiska roślin wodnych i bagiennych. Jest to również idealny teren lęgowy dla licznej populacji ptaków wodno – błotnych. Trzciny i turzyce są miejscem występowania ptaków prowadzących nocny tryb życia, m. in. bąka, zielonki, kropiatki i derkacza. Na terenach podmokłych swoje miejsca lęgowe mają błotniaki, będące symbolem parku. Warto również zwrócić uwagę na tutejsze atrakcje kultury materialnej. Należy do nich m. in. eklektyczny dworek w Kurowie, gdzie znajduje się ekspozycja prezentująca przyrodę Narwiańskiego P. N. Przez park przebiega wiele szlaków przeznaczonych dla turystów, jednakże najlepszym sposobem na zwiedzanie parku jest przejażdżka płaskodenną łodzią, czyli tzw. „pychówką”.

Czwartym parkiem narodowym województwa podlaskiego jest Białowieski Park Narodowy – symbol polskiej przyrody. Najsłynniejszym mieszkańcem parku jest żubr, będący jego symbolem. Tradycja ochrony przyrody na tym terenie sięga średniowiecza. W czasach tych królowie polscy bardzo lubili tu polować, zatem miejsce to cieszyło się ich szczególną protekcją. Białowieski P. N. oficjalnie został powołany w 1932 r. Posiada status biosfery i znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Sercem parku i jednocześnie jego najstarszą częścią jest rezerwat ścisły, obejmujący dziewiczą puszczę, która zachowała się niemal w takim samym stanie w jakim widzieli ją nasi przodkowie. W rezerwacie rośnie aż 1o tys. pomnikowych drzew, a swoje schronienie znajduje wiele zwierząt. Oprócz żubrów, swoją ostoję mają tu wilki, jelenie, sarny, łosie, dziki, koniki polskie oraz żubronie (żubry skrzyżowane z bydłem domowym). Puszcza Białowieska jest niezwykle imponująca – można się o tym przekonać stojąc na wieży obserwacyjnej obok Kosego Mostu. Jej piękno można również poznać przemierzając jej malownicze i niezliczone szlaki.

Interesującym miejscem jest Głazowisko Bachanowo, gdzie nagromadziła się ogromna ilość głazów o obwodach od 0,5 do 8 m. Jest ono efektem działalności lądolodu skandynawskiego, który przywlókł tu głazy wraz z masami gliny zwałowej. Zostały one odsłonięte w wyniku rozmycia gliny przez topniejące wody lodowca.

Rezerwat archeologiczny Cmentarzysko Jaćwingów chroni w dużym stopniu zarośnięte kurhany z II – V w. n. e. Są to okrągłe, kamienne usypiska – miejsca pochówku o średnicy od 6 do 21 m. Podczas prac archeologicznych w grobach znaleziono cenne ozdoby, narzędzia, naczynia i broń.

Na obszarze województwa podlaskiego znajduje się Jezioro Hańcza – najgłębsze jezioro w Polsce i na Niżu Środkowoeuropejskim. Najnowsze badania mówią, iż jego głębokość wynosi 108,5 m. Jezioro Hańcza swoim wyglądem przywodzi na myśl jeziora skandynawskie – ma częściowo strome i wysokie brzegi pokryte głazami oraz malownicze zatoczki. Jezioro leży na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego i jest objęte w całości ochroną jako rezerwat przyrody Jezioro Hańcza.

Rezerwat Źródła Rzeki Łyny chroni bardzo ciekawe zjawisko źródliskowej erozji wstecznej rzeki. Znajduje się tutaj kilkadziesiąt źródeł Łyny. Aby ułatwić zwiedzanie tego malowniczego terenu zainstalowano tu drewniane pomosty i schody wiodące na wysoką skarpę górującą nad niecką źródliskową.